Haber Merkezi
Memorial Bahçelievler Hastanesi Pelvik Taban Hastalıkları Bölümü'nden Uzm. Özdal Ersoy, Pelvik taban bozukluklarının inflamatuar çıkış hastalıklarının tedavi sürecinde sık sık göz ardı edilen ancak hastaların yaşamlarında doğrudan yapabilecekleri bir alan olduğunu konu ile ilgili bilgi verdi.
İBH hastalarında pelvik taban özellikleri bozulabiliyor
Pelvik taban, leğen kemiği (pelvis) içinde yer alan, salonu, rahim, prostat ve rektum gibi organları destekleyen kas, bağ dokusu ve sinir yapılarından oluşan bir yapıdır. Pelvik taban kasları, para ve miktar kontrolü (kontinans), sayısal fonksiyonlar ve organların yerinde saklanması gibi temel işlemler üstlenmektedir. Bu yapıların normal çalışması, hem motor hem de duyusal düzenlenmektedir. Ancak, cerrahi girişimler ya da kronik zorlanmalar bu sistemi bozabilmektedir. İBH gibi kronik inflamatuar hastalıkta, pelvik taban fonksiyonu doğrudan veya dolaylı olarak etkilenebilmektedir. İBH hastalarında pelvik taban yoğunluğunun miktarına neden olabilecek çeşitli nedenler bulunmaktadır.
1. Kronik İnflamasyon ve Sinir İletimi
İBH'de çıkış duvarında tekrarlayan kontrol (iltihaplanma), çıkış sinir sistemi sorunları mevcut. Özellikle kalın bağırsağın son bölümleri olan rektosigmoid uygulanan, pelvik bölgede sinir uçlarını doğrudan etkileyerek sinirlerin doğru çalışmasına yol açabilir. Bu durum, toplanma sırasında beyin-bağırsak koordinasyonunun birimine neden olabilir ve hasta ıkınırken makat kaslarına gevşet yerine sıkma emri verilebilir. (örneğin anismus).
2. Ağrı ve Pelvik Tabanın Aşırı Kasılması
Kronik karın ve rektal ağrı, istemsiz olarak pelvik taban kaslarının aşırı aktivasyonuna (hipertonisit) neden olabilir. Bu durum, “hipertonik -gergin pelvik taban disfonksiyonu” olarak adlandırılır. İBH'de ağrının sürmesiyle birlikte bu kas gruplarında spazm gelişebilir, bu da hem kaşınma güçlüğü hem de ağrılı defekasyon (dışkılama) şikayetlerini uzatır.
3. Cerrahi Müdahaleler ve Anatomik değişiklikler
İBH'nin cerrahi tedavisi sırasında yapılan proktokolektomi ve ileal poş-anal anastomoz (IPAA) gibi girişimler, pelvik taban kaslarının bütünlüğünü bozabilir. Özellikle poş operasyonu sonrasında gelişebilen poşit, pelvik taban kaslarında refleks kasılmalara, çürüme sırasında yetersiz gevşemeye yol açabilir.
4. Fistüller ve Abseler
Crohn hastalıklarında sık görülen perianal fistüller ve abseler, ve tedavileri için değiştirilmek üzere ameliyatlar pelvik taban kaslarının kullanılabilirliği ve işlevi bozulabilir. Ayrıca bu yapıların iyileşmesinde, etrafındaki skar dokusu da elastikiyet kaybına yol açar. Bunun sonucunda hem inkontinans (gaz ve dokuların kaçırılması) hem de pelvik ağrı gelişebilir.
Doğru tanı yöntemi ile tedavi mümkün!
İBH'lı bu pel tabanvik sorunları görülebiliyor
- Zorlanarak dışkılama (aşırı ıkınma, ağrılı ıkınma)
- Tuvalet tükendikten sonra tam boşaltamamışlık hissi
- Gaz ya da dışkı kaçırma
- Kronik pelvik ağrı
- Kırılma veya gevşeme hissi
Bu, sistemin aktif uygulamasıyla da karıştırılabilir. Oysa bunların remisyon döneminde de bu yakınlar devam ediyorsa, altta yatan neden pelvik taban disfonksiyonu olabilir. Bu ayrımlar, insanların yaşam sınırlarını artırmak için kritik önemdedir.
Pelvik taban, aşırı yük ve stres gibi faktörlere karşı dağılım bir bölgedir. İBH ile bağlantılı olarak pelvik taban disfonksiyonlarının ortaya çıkması, çocukların tuvalet yeterliliklerini ve çıkış hareketlerini daha da zorlaştırabilmektedir. Bu ayrılabilirlik, çıkış sağlığına bütüncül bir perspektifle yaklaşmayı gerektirir. Bağırsak sorunları olan, pelvik taban kapasitesi ciddi şekilde etkilenebilir. İBH hastalarının şikayetlerini azaltmak ve sağlıklı bir yaşam sürmelerini sağlamak için erken tanı koymak önemlidir.
Modern tanı tontemleri tedavi başarısında çok önemli
- Anorektal manometri : Dışkılama sırasında pelvik kasların kasılması/gevşeme paternlerini ölçer.
- Defekografi : Radyolojik dolguların tamamlanması sırasında anormal pelvik hareketler gösterilir.
- Endoanal ultrasonografi : Sfinkter yapılarının bütünlüğü değerlendirilir.
- Elektromiyografi (EMG) : Pelvik taban kaslarının sinirsel ölçümlerini ölçer.
Bu testler, anormal pelvik üretebilecekleri lens olarak tespitya yardımcı olmaktır.
Yaşam Kalitesi İçin Farkındalık Şart
İBH'ye ait olan pelvik taban disfonksiyon tedavisi multidisipliner yaklaşımın esasıdır. Gastroenterolog, pelvik taban fizyoterapisti, kolorektal cerrah ve klinik psikolog işbirliği çok önemlidir. Tedavisi kişiye özel yapılmaktadır.