Haber / Barış Çoban
Dünya genelinde yaygın hale gelen fast food kültürü, Türkiye’de de giderek yayılmaya devam ediyor. Genelde sağlıklı olmayan hazır besinlerin oluşturduğu bu yiyecekler nedeniyle, toplumda hastalıklar da giderek artıyor. Başta obezite olmak üzere, diyabet, kalp rahatsızlıkları, kanser ve benzeri hastalıklara yol açan fast food kültürü, sağlıklı ve temiz beslenmenin önemini öne çıkardı. Diyetisyen Hasret Çoban ile temiz beslenmenin önemine dair konuştuk.
“Az yemek değil, doğru yemek”
Temiz beslenmenin bilinçli ve sürdürülebilir bir beslenme yaklaşımı olduğunu belirten Diyetisyen Hasret Çoban, “Günümüz dünyasında hız, pratiklik ve hazır tüketim alışkanlıkları sofralarımızı da dönüştürdü. Ancak bu dönüşümle birlikte yorgunluk, kilo artışı, sindirim problemleri ve kronik hastalıklar da daha sık konuşulur hâle geldi. İşte tam bu noktada son yılların en çok merak edilen kavramlarından biri öne çıkıyor: Temiz beslenme.
Temiz beslenme; Geçici bir diyet, katı kurallar bütünü ya da mucize vaat eden bir akım değildir. Aksine, insanın doğasına uygun olanı yeniden hatırlatan, bilinçli ve sürdürülebilir bir beslenme yaklaşımıdır. Temiz beslenme; Mümkün olduğunca doğal, işlenmemiş, katkı maddesi içermeyen ve besin değeri yüksek gıdalarla beslenmeyi ifade eder. Gıdanın fabrikadan değil, mutfaktan çıkmasını savunur. Bu yaklaşımda önemli olan sadece kalori hesabı yapmak değil; Vücudu besleyen, hücrelere fayda sağlayan ve uzun vadede sağlığı destekleyen besinleri seçmektir. Yani mesele ‘az yemek’ değil, ‘doğru yemek’tir” açıklamasında bulundu.
“Temiz beslenenler kan şekeri dalgalanmalarını daha az yaşar”
Temiz beslenenlerin daha dengeli enerji seviyelerine sahip olduklarını söyleyen Çoban, “Temiz beslenen bireyler, kan şekeri dalgalanmalarını daha az yaşar. Sindirim sisteminde rahatlama hisseder ve duygusal yeme ataklarının azaldığını fark eder” dedi.
“Temiz beslenirken bilinçli tercihler yapılmalıdır”
Temiz beslenmenin temelinde farkındalık olduğunu vurgulayan Çoban, “Alışverişten pişirme yöntemine kadar pek çok noktada bilinçli tercihler yapılması gerekir.
Birincisi: Etiket okuma alışkanlığı kazanın. Bir ürünün içindekiler listesi uzunsa, anlaşılmayan maddelerle doluysa ve raf ömrü aylarca sürüyorsa o ürün temiz beslenmenin dışında kalır. İçeriği kısa, sade ve tanıdık olan gıdalar her zaman bir adım öndedir.
İkincisi: Ultra işlenmiş gıdaları sınırlandırın. Hazır paketli ürünler, şekerli içecekler, salam-sucuk gibi işlenmiş etler, aromalı yoğurtlar ve hazır soslar temiz beslenmenin en sık elenen grubudur.
Üçüncüsü: Doğru pişirme yöntemlerini tercih edin. Kızartma ve yüksek ısıda pişirme yerine; Haşlama, fırın, ızgara, buharda pişirme yöntemleri tercih edilmelidir. Böylece besin değeri korunur. Dördüncüsü: Mevsimsellik ve tazelik önemlidir. Mevsiminde tüketilen sebze ve meyveler hem besin değeri açısından daha zengindir hem de vücutla daha uyumludur.
Beşincisi: Mükemmel olmak zorunda değilsiniz.
Temiz beslenme ‘Ya hep ya hiç’ anlayışı değildir. Önemli olan genel dengeyi korumak ve sürdürülebilir bir düzen kurmaktır” ifadelerini kullandı.
“Temiz beslenmek için gereken besinler tanıdık ve ulaşılabilirdir”
Temiz beslenme için tüketilmesi gereken besinlerin kolay erişilebilir olduğunu dile getiren Çoban, şöyle devam etti:
“Temiz beslenme denildiğinde sofraya gelmesi gereken besinler aslında oldukça tanıdık ve ulaşılabilirdir.
Sebzeler ve meyveler: Mevsim sebzeleri, yeşil yapraklılar, kabak, biber, havuç, brokoli gibi renkli sebzeler, günlük 2-3 porsiyon meyve.
Tam tahıllar: Bulgur, yulaf, tam buğday ekmeği, karabuğday.
Kaliteli Protein Kaynakları: Yumurta, balık, tavuk ve hindi, mercimek, nohut, fasulye gibi baklagiller, yoğurt ve kefir.
Sağlıklı yağlar: Zeytinyağı, avokado, ceviz, badem, fındık, chia ve keten tohumu.
İçecekler: Günlük yeterli su, şekersiz bitki çayları, ev yapımı ayran.”
“Temiz beslenmek kilo vermek için değil sağlık bir yaşam için gereklidir”
Temiz beslenmenin kilo vermek için değil sağlıklı bir yaşam için gerekli olduğunu söyleyen Çoban, “Temiz beslenme kilo vermek için mi yapılır? Bu sorunun cevabı nettir: Hayır, sadece kilo vermek için değil. Temiz beslenme kilo kontrolüne yardımcı olabilir; Ancak asıl hedef bedenin daha sağlıklı çalışmasını sağlamak, hormonal dengeyi desteklemek ve uzun vadeli iyilik hâlidir. Kilo kaybı, çoğu zaman bu sürecin doğal bir sonucu olarak ortaya çıkar. Temiz beslenme; Pahalı ürünler, katı kurallar ya da kusursuz menüler demek değildir. Bazen evde pişen sade bir yemek, bazen iyi seçilmiş bir ara öğün, bazen de sadece su içmeyi hatırlamak. Soframıza ne kadar doğallık eklersek, bedenimiz de bize o kadar net cevap verir. Sağlıklı yaşam, büyük değişimlerden değil; küçük ama doğru tercihlerden doğar” diyerek sözlerini tamamladı.