Haber / Barış Çoban
Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu için koruma altına alınan ve türlerinin çoğaltılması için çeşitli çalışmaların yapıldığı caretta caretaaların (deniz kaplumbağası) hayatları, balıkçılık faaliyetleri ve bazı vatandaşların duyarsız yaklaşımları nedeniyle tehlikede. Bu gibi nedenlerden dolayı Mersin’de son birkaç ayda en az 10 caretta ölüsü sahile vurdu. Mersin’de yaşanan caretta ölümlerinin nedenine ilişkin Mersin Üniversitesi (MEÜ) Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Deniz Ayas ile konuştuk.
“Carettalar sadece yumurtlamak için sahile çıkar”
Tüm dünyada ve ülkemizde carettaları korumak, türlerini çoğaltmak için çeşitli çalışmaların yapıldığını ve bu çalışmaların başarılı bir şekilde sürdüğünü belirten MEÜ Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Deniz Ayas, aynı zamanda bu çalışmalara zarar verecek gelişmelerin de yaşandığını ifade etti. Son zamanlarda birçok caretta ölüsünün sahillere vurduğunu anlatan Ayas, “Deniz kaplumbağaları sadece yumurtlamak için sahile çıkar ve çiftleşmek için kıyıya gelir. Bunun dışında bütün faaliyetleri denizde olur. Özellikle o dönemde, yani yazın sürdürülen endüstriyel balıkçılığın dışındaki küçük ölçekli balıkçılık faaliyeti sırasında yoğun miktarda caretta yumurtlamak için sahile çıkmak ister. Bu carettalar sahile çıkmak istedikleri sırada ağlara takılıyorlar ve ölüyorlar. Bu ölümler yaz boyunca devam ediyor. Bu durum, bu kadar başarılı olmuş bir tür koruma çalışmasına ciddi zararlar veriyor. Mersin sahillerinde büyük üreme alanları var. Bu alanlarda yürütülen çalışmalarda aslında yumurta predatörlerine (avcılarına) karşı da ciddi bir çalışma sürdürülüyor” açıklamasında bulundu.
“Koruma alanın dışında caretta görürseniz yetkililere haber verin”
Bazı carettaların korumalı olan yumurtlama alanlarının dışına yumurta bıraktığını belirten Ayas, “Bu konuda Mersinli vatandaşlarımızın şöyle bir hassasiyet göstermesi gerekiyor; Herhangi bir kaplumbağayı bir kumul alana çıkarken gördüğümüzde yetkililere bildirerek, o yumurtaların avcılardan korunmasına yardımcı olabilirsiniz. Bunu tüm Mersinlilerin yapması gerekiyor” dedi.
“Işık kirliliği nedeniyle caretta yavruları yolunu bulamıyor”
Yumurtadan yeni çıkan carettalar içinde uyarılarda bulunan Ayas, “Yumurtadan yeni çıkan carettalar için en büyük problem ışık kirliliği. Çünkü bu yavruların denize ulaşması gerekiyor. Denize ulaşmaları için ise ortamın karanlık olması ve denizden gelen ışığa yönelmeleri gerekiyor. Eğer ki ortamda başka bir ışık kaynağı varsa, o ışığa doğru yönlenebilirler. Bu anlamda da özellikle büyük koruma sahillerinde, bu ışıklandırmaların önemli orada azaltılması gerekiyor” diye belirtti.
