Haber / Hamdi Talaş
Dünya tarihinin en çok okunan yazarlarından biri olan Rus yazar Dostoyevski’nin, en çok okunan kitapları ölüm cezasının ardından ortaya çıkar.
.jpeg)
DOSTOYEVSKİ NEDEN CEZA ALDI?
19. yüzyılda Rusya’da toprak köleliği sistemi hakimdi. Bu düzene karşı olan ve bu düzenin değişeceğine inanan Dostoyevski, arkadaşları ile birlikte bir gruba dahil olur. Bu grup zaman zaman toplantılar düzenler ve birlikte kitaplar okurlardı. Düzeni değiştirme gayreti gösteren bu grup son olarak okudukları Gogol’a Mektuplar kitabının ardından tutuklanarak askeri mahkemeye çıkartılırlar. Düzene karşı yaptıkları eylem ve söylemlerin üzerine yasaklı olan bu kitabıda ellerinde bulunduran grup, idam cezasına çarptırılırlar.
Sadece bir dakikalık ömrü kaldığını düşünen Dostoyevski, kız kardeşine yazdığı mektupta yaşanılanları şöyle anlatır:
“Bizi Semyonov Meydanı’na götürdüler. Orada idam kararını okudular. Kılıçlarımızı başımızın üstünde kırdılar. Son tuvaletimizi de beyaz gömlekler giydirerek tamamladılar. Sonra içimizde ilk posta olarak kurşuna dizilecek üç kişiyi direklere bağladılar. İkinci gruptan altıncı olduğum için ancak bir dakikalık ömrüm kalmıştı. Yanımdaki iki arkadaşımı öpecek kadar vaktim vardı. Derken, geri çekilme borusu çaldı. Direğe bağlanmış olanları çözdüler, bize de imparator hazretlerinin hayatımızı bağışladığını söylediler ve asıl kararı okudular”
SÜRGÜNDEN DÜNYA EDEBİYATINA YOLCULUK
Ölüm cezasından son anda kurtulan ve 4 yıl kürek cezası ile 5 yıl sürgün cezası alan Dostoyevski’nin asıl büyük kitapları da bundan sonra ortaya çıkar. 28 yaşında maruz kaldığı bu cezaya kadar yazdığı kitaplar arasında en bilineni İnsancıklar’dır.
1949 – 1959 yılları arasında sürgünde olan Dostoyevski, yeniden yazarlığa geri döner. Kürek cezası ve sürgün yılları boyunca sağlığını kaybetmeye başlayan yazar, fikir ve hayata bakış yönünden derin anlamlar kazanarak dönmüştür.
Suç ve Ceza kitabındaki ana karakter Raskolnikov, bir anlamda Dostoyevski’nin ta kendisidir. Yazar, ceza ve sürgün yılları boyunca maruz kaldığı edinimleri, kendi düşsel kurgusuyla birleştirerek bu şaheseri Dünya Edebiyatına kazandırır.
İDAMDAN KURTULAMASAYDI BU KİTAPLAR YAZILAMAYACAKTI
Dostoyevski, kendi deyimiyle 1 dakikalık ömrü kaldığı idam cezasından kurtulamasaydı, Dünya Edebiyatının en çok okunan kitapları hiçbir zaman yazamayacaktı.
İşte Dostoyevski’nin idam cezasından kurtulup, sürgünden döndükten sonra kaleme aldığı kitaplar:
Amcanın Düşü (1859)
Stepançikovo Köyü (1859)
Ezilenler (1861)
Ölüler Evinden Anılar (1862)
Yeraltından Notlar (1864)
Suç ve Ceza (1866)
Kumarbaz (1867)
Budala (1869)
Ecinniler (1872)
Bir Yazarın Günlüğü (1873)
Delikanlı (1875)
Karamazov Kardeşler (1881)
