Haber / Ceren Seyran İnan
Mersin’de farklı mahallelerde dağınık biçimde yaşayan romanlar, kalıplaşmış algıların arkasında yaşananları gözler önüne seriyor. Roman kültürü denilince akla gelen eğlence, neşe, düğün dernek gibi durumların ötesinde hayat zorlukları, ekonomik sıkıntı, olmayan istihdam, barınma, ayrımcılık sorunları yaşamlarının ortasında duruyor. Turgutreis Mahallesi’nde yaşayan Mersin Romanlar Sosyal Kültür ve Yardımlaşma Derneği Başkanı İsmail Nurbel ve mahalleli Halil İbrahim Nurbel ile roman kültürünü konuştuk.
“Mahalleden çıkınca ön yargılar başlıyor”
Romanlar hangi kentte olursa olsun aynı sorunlarla yüz yüze kalmaya devam ediyor. Eğitim, barınma, istihdam sorunları yaşayan romanlar bir yandan da ayrımcılıkla mücadele etmeye çalışıyor. Mahallelilerden Halil İbrahim Nurbel, romanların yaşadıklarını bir kısır döngüye benzeterek, “Kısır döngünün içerisinde olduğu için sorunları çözmek daha zor hale geliyor. Eğitim, barınma, istihdam sorunu var. Kalıplaşmış ön yargı sorunu var. Herkes ‘mış’ gibi yapıyor, kimse yardım etmiyor. İstihdam konusunda çalışabilmemiz için bir vasfa ihtiyacımız var ama geçmişten gelen el zanaatlarımız teknolojiye yenik düştü” dedi.
Roman kültürünün kaybolmaya yüz tuttuğuna değinen Nurbel, “Mahalle sınırları içerisinden çıkamıyoruz. Genellikle kayıtsız işlerde çalışıyoruz. Roman mahallesinde belli bir bölgede, sınırlar içerisinde yaşıyoruz Çünkü sınırlar içinde çıktığımızda ön yargılar başlıyor. Romanlar sınırlar dışarı çıktığında neyle karşılaşacağını bilmiyor. Mahallede birbirimize karşı güvende hissediyoruz. Ama roman kültürünü yavaş yavaş kaybediyoruz. Daha önce mahallemiz yıkıldı orada kültürü yaşatıyorduk ama oranın da yıkılması ile birlikte birçok şeyi kaybettik” ifadelerini kullandı.
“Okullu müzisyenlerimiz çıkıyor”
Romanların eski mesleklerinden söz eden Mersin Romanlar Sosyal Kültür ve Yardımlaşma Derneği Başkanı İsmail Nurbel ise, “Romanlar genel olarak Turgutreis, Alsancak ve Barış Mahallesi’nde yaşıyor. Bu şekilde roman kültürü korunamıyor çünkü teknolojiye yenik düştük. Eskiden sepet yapımı çok önemliydi, bunu bizde herkes bilirdi. Kalaycılık vardı, demircilik vardı. Fakat onlar şu an yok her şey hazır şekilde yapılıyor. At arabacılığı vardı o da sona erdi. Elimizde sadece müzisyenlik kaldı. Müzisyenlikte babadan oğula geçer şekilde devam ediyor. Onu da zamana uygun olarak yapıyoruz artık bizim çocuklarımız güzel sanatlara gitmeye başladı. Şimdi okullu müzisyenler çıkıyor” sözlerini kaydetti.
Ön yargıların kırıldığını sandığını söyleyen Nurbel, “Ben önceden ön yargının bir nebze kırıldığını düşünüyordum. Okullarda çalışmak için arkadaşlarımız gitti. Ben ayrımcılığın düştüğünü zannediyordum ama arkadaşlar bana bunun farklı olduğunu gösterdi. Çalıştıkları işyerlerinde ayrımcılığa maruz kaldılar. Şikayet edilen yerlere gittim gerçekten de ayrımcılığın olduğunu gördüm. Bu zamanda hala nasıl ayrımcılık yapılır onu bilmiyorum” diyerek ayrımcılığın hala hayatlarında olduğuna değindi.